ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Πριν από είκοσι χρόνια, στις αρχές του τρέχοντα αιώνα, η Φαρμακευτική Επιστήμη είχε ήδη προλάβει να προσθέσει χρόνια στο προσδόκιμο των ανθρώπων και είχε προσφέρει στη Θεραπευτική κομψοτεχνήματα ανυπέρβλητης γοητείας. Την ίδια ώρα η αλματώδης πρόοδος της εξερεύνησης των βιολογικών μονοπατιών στα έμβια όντα, άνοιγε εκκωφαντικά τις πύλες του μέλλοντος υποδεικνύοντας αναπόδραστα την οδό πλεύσης προς την εξατομικευμένη θεραπεία. Για να μάθουμε εκείνα τα χρόνια το ιστορικό ενός ασθενή έπρεπε να ανατρέξουμε στα σαδιστικά κακογραμμένα βιβλιάρια και να αντλήσουμε διάφορες ετερόκλητες πληροφορίες. Σήμερα αρκεί ένα “κλικ”. Και αυτό που τότε το περιγράφαμε ως επιστημονική φαντασία, σήμερα είναι μια εύκολα προσβάσιμη διαδικασία από έναν έφηβο. Που πηγαίνει άραγε η Φαρμακευτική στο μέλλον? Τι πρόκειται να συμβεί και πως πρέπει να προετοιμάσουμε νέους επιστήμονες σαν και σας για να ανταποκριθείτε με επάρκεια, προάγοντας τόσο τις προσωπικές σας δεξιότητες, όσο και την ποιότητα της ζωής των επερχόμενων γενεών? Το συναρπαστικό μέλλον είναι καθοδόν και ας περιγράψουμε μερικά από τα “επερχόμενα”, ακόμα και αν τότε η δική μας γενιά αποτελεί μέρος της συμπαντικής ενθαλπίας («αστερόσκονη» το έλεγε αείμνηστος καθηγητής μου).

Το ψηφιακό “χάπι” που θα δίνεται σε συγκεκριμένους ασθενείς που απαγορεύεται θεραπευτικά να “ξεχάσουν” έστω και μια δόση είναι ήδη στο μητρικό σάκο. Ένα ενσωματωμένο τσιπ μέσα στο χάπι που θα ενεργοποιείται στο όξινο περιβάλλον του στομάχου θα πληροφορεί το κινητό του ασθενή, του θεράποντα ιατρού ή οποιουδήποτε άλλου (κυρίως βάσεις δεδομένων και ηλεκτρονικές πλατφόρμες) πως η απαραίτητη σημερινή θεραπεία ολοκληρώθηκε. Παράλληλα βέβαια θα στέλνει σήματα “διαμαρτυρίας” για το αντίθετο.

Οι κλινικές δοκιμές θα περάσουν αναγκαστικά σε in silico περιβάλλοντα. Δεν θα χρειάζονται πια ούτε πειραματόζωα ούτε εθελοντές για τις περίφημες πλέον κλινικές μελέτες. Είναι και ο κορονοϊός που επιτάχυνε δραματικά αυτή την ανάγκη και έκαμψε την απροθυμία πολλών με ιδιοτελή ή/και μη ιδιοτελή επιχειρήματα.

Η εικονική πραγματικότητα (VR) θα μπορούσε να υποκαταστήσει τα παυσίπονα? Ναι είναι η απάντηση πειραμάτων που ήδη διεξάγονται σε εξειδικευμένες κλινικές και η συνταγογράφηση των κατάλληλων VR θεραπειών θα δημιουργήσει αναπόφευκτα τις αντίστοιχες εταιρείες παραγωγής. Φυσικά παρόμοιες θεραπείες θα αναπτυχθούν για την αντιμετώπιση ψυχικών διαταραχών και την δραματική μείωση σημερινών θεραπειών που δεν θα σχολιάζονται και με πολύ κομψό τρόπο από τους θεραπευτές του μέλλοντος. Αν προσθέσουμε και την τεχνητή νοημοσύνη, δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει το γεγονός πως ένα μεγάλο ποσοστό τελικών αποφάσεων, διαρκώς διογκούμενο, θα λαμβάνεται από “υπερευφυή” συστήματα. Ένας μακρύς κατάλογος από μικρές και εξειδικευμένες τεχνολογικές επαναστάσεις θα μπορούσε να παρατεθεί, ξεκινώντας από χάπια που θα παρασκευάζει ένας 3D εκτυπωτής και φτάνοντας μέχρι την ιατρική “ακριβείας” με τη χρήση της φαρμακογονιδιωματικής.

Ποτέ και τίποτα (δύο λέξεις που απαγορεύεται να τις χρησιμοποιούμε, αλλά εδώ ακριβώς είναι μια υπέρλαμπρη εξαίρεση) όμως δεν πρόκειται να υποκαταστήσει τα “προετοιμασμένα μυαλά” της θεώρησης του Παστέρ και αυτό είναι που ακριβώς στοχεύουμε ως Τμήμα Φαρμακευτικής: να ενεργοποιήσουμε τη μηχανή παραγωγής ονείρων που διαθέτετε, να αντιληφθείτε με ακριβή και επιστημονική επάρκεια την Φαρμακευτική Επιστήμη, να αμφισβητήσετε με ένταση τους δασκάλους σας και να αποδείξετε την ευθυκρισία σας, να συναισθανθείτε πως η κατάκτηση της γνώσης είναι η μεγαλύτερη επαναστατική πράξη που ως πρόκληση έχει μπροστά της η ηλικία σας.

Το μέγα Δυστύχημα είναι πως έχουμε την επίγνωση για όλα τα “στρεβλωμένα ρολόγια” και τις “σπασμένες κλεψύδρες” που σας παραδίδουμε με την αναπόφευκτη ευχή για την απόλυτη ανατροπή τους. Δώστε νόημα και περιεχόμενο σε έννοιες βέβηλα εγκαταλελειμμένες και πολλές φορές ακόμα και εμπρόθετα διαστρεβλωμένες από την ασθμαίνουσα στο κυνήγι αριθμών και εντυπώσεων δική μας Πολιτεία όπως Διανόηση, Τέχνη, Επιστήμη, Ιστορία, Παιδεία. Σας διαβεβαιώ πως αν τις εξαιρέσετε όπως εμείς από τη Ζωή σας, θα βρεθείτε υπόλογοι απέναντι στο Χρόνο και θα εισπράξετε μια εκτέλεση της τετραλογίας “Το Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ” με λογοκριμένη την “Επέλαση των Βαλκυριών.”

Καλή Ακαδημαϊκή Χρονιά !
Οκτώβριος 2021

Καθηγητής Σωτήρης Νικολαρόπουλος
Πρόεδρος του Τμήματος Φαρμακευτικής